Kinderen, zeker de jongsten, hebben vaak de verbale mogelijkheden nog niet om hun emoties te verwoorden. In hun spel zien zij wel kans om hun ervaringen en gevoelens te uiten. Voor kinderen die worstelen met een psychosociale problematiek is speltherapie dan ook één van de manieren om hen te behandelen. “Het gaat om kinderen die nog in de sociaal-emotionele ontwikkelingsfase zitten, die nog openstaan voor spel”, vertelt Petra. “Mijn doelgroep is tussen de zes en vijftien jaar. Kinderen die helemaal niets met spelletjes en spelen hebben, en die zijn er, bieden we een andere vaktherapie aan.”
Veilige plek
De ruimte waar Petra werkt, lijkt op een speellokaal XL. Toch zit veel materiaal in kasten zodat kinderen niet overprikkeld raken. “De spelkamer moet een veilige plek zijn waar kinderen in hun spel kunnen experimenteren met gedrag en emoties”, legt Petra uit. “In eerste instantie willen wij – het team dat om het kind staat – emotionele en cognitieve stabiliteit bereiken. De speltherapie is een methodisch middel om het kind vervolgens te laten ontdekken wie het is en hoe het zich kan versterken.”
Zonder oordeel
"Taal is een heel belangrijke ondersteuning bij de vaktherapieën", vervolgt Petra.
“Ik volg het kind op een open manier verbaal in zijn spel. In feite ondertitel ik het effect van zijn gedrag in het spel, of het nu om agressie gaat, omgaan met tegenslag, verdriet of onzekerheid."
"Hiermee breng ik het bewustzijnsproces op gang waardoor het kind zichzelf beter leert kennen. Belangrijk daarbij is welke woorden ik gebruik en vooral ook welke niet, want mijn woorden moeten zonder oordeel zijn. En soms zegt een kind gewoon ‘hou nou eens je mond’. Dat is op dat moment ook goed.”
Ridder
Afhankelijk van het kind en de doelstellingen stuurt Petra het spel met opdrachten. “Is een kind onzeker, dan kun je het bijvoorbeeld met verkleedkleren als ridder laten oefenen om zich zekerder te voelen. Zo ervaart een kind wat een ander gedrag kan betekenen. Vaak ook hebben ze iets te verwerken. Er komen kinderen met trauma’s of ze zitten door verlies in een rouwproces. Het spel helpt bij het verwerkingsproces.”
Thuissituatie
Met poppetjes kunnen kinderen een dag uit hun leven spelen of aangeven wie er in hun huis wonen. Dat geeft inzicht in welke plaats zij innemen in de thuissituatie. “Tijdens de behandeling is de samenwerking met ouders of het pleeggezin belangrijk. Als een kind meer zelfvertrouwen krijgt en groeit in zijn ontwikkeling, moet de omgeving daarin meegroeien.”
Trots
Petra is er trots op dat zij een bijdrage kan leveren aan de ontwikkeling van een kind. “Ik vind het heel waardevol dat ik een kind dat worstelt met zichzelf en zijn omgeving kan ondersteunen in het proces om de kracht in zichzelf te vinden. Dat maakt dit werk zo mooi.”